Algemene toelichting over een wilsverklaring
Een wilsverklaring is een document waarin u uw wensen rondom het levenseinde
vastlegt.
Schriftelijke wilsverklaringen zijn dus in eerste instantie bedoeld voor eventuele toekomstige situaties. Wanneer u zelf niet meer kunt bepalen of kunt uiten wat u wilt (door bewusteloosheid, dementie of een andere oorzaak) staat tenminste helder op papier wat uw wensen betreffende uw levenseinde zijn.
De verklaringen moeten daarom duidelijk zijn, want u kunt er op dat moment immers zelf geen aanvulling meer op geven of ze verduidelijken. De verklaring biedt ruimte om een persoonlijke aanvulling te schrijven. Deze aanvulling kan uw wilsverklaring verduidelijken.
Wanneer u zich niet meer kunt uiten, is het erg belangrijk dat er iemand is die u kan vertegenwoordigen. De wet regelt wie als uw vertegenwoordiger op mag treden, maar het kan raadzaam zijn zelf iemand aan te wijzen, te machtigen (zie formulier Machtiging).
Nadat u de verklaring heeft ingevuld, is het belangrijk dat u deze met uw huisarts bespreekt. Het beste kunt u hiervoor een aparte afspraak maken. U kunt in dit gesprek dan samen over de bedoeling van uw verklaring praten en horen hoe uw arts hier tegenover staat. Na afloop van het gesprek geeft u de arts de door u getekende verklaringen voor in uw medisch dossier. Het is goed om elk jaar met uw arts over de verklaringen te spreken om aan te geven dat u er nog steeds achter staat.
Het is verstandig om een exemplaar te maken voor uzelf, een voor de huisarts, een voor uw vertegenwoordiger en een – indien aanwezig – voor uw specialist, zodat iedereen op de hoogte is van uw wensen.
Informatie over het behandelverbod
Het behandelverbod is gebaseerd op de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO).
Hierin staat dat de patiënt toestemming moet geven voor zijn medische behandeling, anders mag een arts niets doen.
De wet geeft een patiënt ook de mogelijkheid om op papier vast te leggen onder bepaalde voorwaarden geen toestemming te geven voor behandeling.
Deze schriftelijke verklaring legt het behandelverbod vast en is bedoeld voor die situaties waarin de patiënt zelf niet meer kan aangeven (door bewusteloosheid, gevorderde dementie of andere oorzaak) dat hij niet, of niet langer behandeld wil worden.
Artsen dienen zich aan dit behandelverbod te houden: slechts in zeer speciale situaties mag een arts het verbod negeren. Dat kan bijvoorbeeld wanneer er gegronde reden is aan te nemen dat degene die het behandelverbod ondertekende niet wilsbekwaam was op het moment van ondertekenen (dus niet begreep wat de verklaring inhield die hij tekende).
Meer informatie
• Thuisarts.nl: levenseinde. www.thuisarts.nl/levenseinde.
• Artikel: Levenseinde: praat op tijd met je dokter over wat je wil en of dat kan. http://knmg.artsennet.nl/Nieuws/Nieuwsarchief/Nieuwsbericht-1/Levenseinde-Praat-optijd-met-je-dokter-over-wat-je-wil-en-of-dat-kan.htm.
• Brochure Spreek op tijd over uw levenseinde. Uitgave van de KNMG. http://knmg.artsennet.nl/web/file?uuid=d9cba7e6-065b-416e-9b0b609fec346e0c&owner=a8a9ce0e-f42b-47a5-960e-be08025b7b04&contentid=116526
• Nederlandse vereniging voor een vrijwillig levenseinde: www.nvve.nl. Zoek op ‘informatie wilsverklaringen’.
• Informatie omtrent behandelverbod: www.curavera.nl, www.zorgverklaring.nl.